Gezondheidseffecten van zomertijd

"Lente vooruit, terugvallen" is de eenvoudige afkorting van Daylight Saving Time (DST), een beleid dat in veel landen van kracht is en gericht is op energiebesparing en beter gebruik van daglicht. Maar wat is de meer complexe consequentie van het opleggen van de verschuiving van onze interne lichaamsklok, onze gezondheid en levensduur?

Geschiedenis van de zomertijd

De Daylight Saving Time werd tijdens de Eerste Wereldoorlog gelanceerd om energie te besparen voor de productie. Het betekende een verplaatsing van de klok één uur eerder dan de standaardtijd in maart, om in de vroege avond van het daglicht te profiteren. In de herfst werden de klokken een uur teruggeschakeld (terugkeren naar de standaardtijd) om meer daglicht te hebben tijdens de ochtend in de wintermaanden.Hoewel de naleving van de zomertijd al jaren vlekkerig was, implementeren een aantal landen nu de seizoensverschuiving. In Europa heet het plan European Summer Time. Gevraagd door de hoop op verdere energiebesparingen, hebben de Verenigde Staten in 2005 een verlenging van de zomertijd met vier weken verplicht gesteld, waardoor de achterwaartse klokverschuiving naar november werd vertraagd.

Voorstanders van het permanent naar voren schuiven van de klokken - om het daglicht tot in de avond uit te breiden - betogen dat het een betere gezondheid bij kinderen en volwassenen bevordert, door meer vrije tijd en fysieke activiteiten buitenshuis mogelijk te maken.

Slaapdeprivatie en geestelijke gezondheid

Hoewel het verlies of de nachtrust van één uur onbeduidend lijkt, is er bewijs dat het verschuiven van onze klok het equivalent van één tijdzone verschillende effecten op onze gemoedstoestand kan hebben, met name bij mensen die vatbaar zijn voor depressie. Een Australische analyse van gegevens van 1971-2001 vond bijvoorbeeld een toename in mannelijke zelfmoorden na de voorjaarsverschuiving naar zomertijd, in vergelijking met de rest van het jaar. De studie van 2008, gepubliceerd in Slaap- en biologische ritmes, suggereert dat de impact te wijten kan zijn aan slaapgebrek en verstoringen in de slaap / waakcyclus van de proefpersonen, of het circadiane ritme. De onderzoekers citeren ook gegevens uit het verleden over meerdere sets tweelingen - waarbij één tweeling een bipolaire stoornis had - die een grotere kwetsbaarheid vertoonden voor seizoensveranderingen in stemming in de getroffen tweeling.

Verkeersongevallen na de tijd verandert in de lente

Een aantal studies hebben gesuggereerd dat verkeersongevallen en -botsingen direct na het begin van de zomertijd in maart toenemen, wat de toename toeschrijft aan slaperige bestuurders die het verlies van een uur stilstand hebben geleden. Niet alle onderzoeksresultaten zijn echter consistent. Bijvoorbeeld een recensie uit 2007 gepubliceerd in De B.E. Journal of Economic Analysis & Policy onderzocht de kortetermijn- en langetermijneffecten van verkeersongevallen, van overschakelen naar zomertijd in het voorjaar. De onderzoekers van de RAND Corporation analyseerden Amerikaanse crashgegevens over een periode van 28 jaar, van 1976-2003. De bevindingen? Het vooruitzetten van de klok maakte op korte termijn geen significant verschil met het aantal auto-ongelukken. Een lange-termijn kleine reductie werd echter gevonden in beide ongevallen waarbij voetgangers betrokken waren (8-11%), en die waarbij andere voertuigen betrokken waren (6-10%).

Wat gebeurt er als de klok terugkeert?

Teruggaan naar de standaardtijd in de herfst biedt mensen een extra uur slaap, maar volgens een analyse van twee professoren van de Carnegie Mellon University in Pittsburgh, PA, kan de shift gevaarlijk zijn - althans voor voetgangers. De professoren Paul Fischbeck en David Gerard hebben een uitgebreide database met verkeersstatistieken samengesteld en hun gegevens aan een aantal Amerikaanse federale agentschappen gepresenteerd. Ze vergeleken met verkeersongevallen in de VS in de maanden oktober, met die in november. Hoewel er geen sprong in botsingen werd gevonden voor voertuigen, werd een ernstige toename - bijna drievoudig het risico - gezien in voetgangersdoden tussen 17.00 en 18.00 uur, in de weken na de verandering van de valtijd. In de periode tussen 1999 en 2005 vielen in november rond 18.00 uur gemiddeld 37 voetgangerssterfgevallen ten opzichte van de voorgaande maand.

Fischbeck schrijft de opkomst toe aan een gebrek aan zonlicht. "Mensen zijn gewoon niet gewend om in het donker te rijden", vertelt hij. "De piek is het slechtst voor de twee weken na de tijdverandering, en daalt daarna in december terug naar normale niveaus."

In de lente, zegt Fischbeck, is het tegenovergestelde waar: er zijn meer verkeersongevallen in de ochtendspits nadat Daylight Saving Time is gelanceerd omdat vroege bestuurders opnieuw in het duister zijn. Zijn gegevens suggereren dat de toename van voetgangersdoden in de lente minder is dan de toename van het aantal doden tijdens de avondspits na de tijdswisseling van november.

Wat moet je van deze statistieken maken? Het lijkt erop dat ons lichaam meer tijd nodig heeft om zich aan te passen aan een verandering in het seizoen dan aan onze polshorloges. Zorg ervoor dat je voldoende slaap krijgt in deze tijden van het jaar en kijk in beide richtingen voordat je de weg oversteekt in de spits.

bronnen: