Hepatische encefalopathie: behandelbare oorzaak van geheugenverlies

Hepatische encefalopathie (HE) (ook wel genoemd portosystemische encefalopathie) is een aandoening waarbij een leveraandoening de hersenfunctie beïnvloedt. HIJ komt vaak voor bij mensen met diagnoses zoals hepatitis of levercirrose. Het kan zich ook ontwikkelen als gevolg van leverkanker. Naarmate de leverziekte vordert, moeten de gifstoffen die een gezonde lever uit het bloed moet verwijderen, naar de hersenen reizen en van invloed zijn op het vermogen om normaal te functioneren, helder te denken en informatie te onthouden. Gelukkig is deze oorzaak van geheugenverlies behandelbaar.

Ernstige symptomen

HIJ kan zowel cognitieve als fysieke vermogens beïnvloeden. Als u een leverziekte heeft, moet u een familielid of een vriend vragen om u te helpen deze groep symptomen te bekijken en deze onmiddellijk aan uw arts te melden voor een snelle evaluatie en behandeling.

De symptomen variëren van nauwelijks waarneembare mentale veranderingen tot niet-responsiviteit. Ze bevatten:

• Verwarring
• Geheugenverlies
• Moeilijkheden om scherp te stellen of de aandacht vast te houden
• Desoriëntatie op tijd, locatie of datum
• Persoonlijkheid verandert
• Langzamere reactietijden, zowel fysiek als mentaal
• Moeilijk of sociaal ongepast gedrag
• Onvermogen om elementaire wiskundeproblemen te doen
• Adem die een zoete geur heeft
• Trillen en schokken van de armen of benen
• Wapenen op en neer van de armen wanneer ze recht worden gehouden
• Slank van spraak
• Verminderde alertheid

Stadia van hepatische encefalopathie

HIJ kan worden ingedeeld in verschillende stadia - ook wel graden genoemd - die van minimaal naar coma evolueren. Het West Haven Classificatiesysteem splitst de stadia van HE op de volgende manier op.

Graad 0: minimale HE

Minimaal HIJ kan resulteren in subtiele, kleine veranderingen in uw vermogen om helder te denken, problemen op te lossen en informatie te onthouden. Mogelijke tekenen zijn onder andere meer moeite om taken op uw werk uit te voeren of overtredingen te bestrijden als gevolg van langzamere reactietijden of verminderde coördinatie. Minimale HIJ kan soms ontsnappen aan detectie, tenzij een arts ernaar kijkt via cognitieve tests.

Graad 1: Milde HIJ

Milde HIJ kan een aantal persoonlijkheids- of stemmingswisselingen veroorzaken en een verminderd vermogen om zich op een taak te concentreren. Soms ontwikkelen zich in dit stadium problemen met slapen.

Graad 2: Matige HE

Uitdagend of ongepast gedrag kan zich ontwikkelen bij matige HIJ. Je geheugen kan erger worden, net als je vermogen om wiskundige berekeningen uit te voeren. Schrijven kan moeilijker zijn omdat uw handen trillerig of schokkerig kunnen worden.

Graad 3: Ernstige HE

Ernstige HIJ kan de oriëntatie beïnvloeden. U bent bijvoorbeeld misschien niet zeker op welke dag het is of waar u bent. Uw gedrag kan sociaal ongepaster worden en u kunt zich erg slaperig of angstig voelen. Geestelijke en fysieke vaardigheden blijven achteruitgaan in HIJ.

Graad 4: Coma

In deze fase verlies je het bewustzijn en word je comateus (niet-reagerend).

Hoe weet ik of ik HEOM heb?

Als u enkele van de hierboven beschreven symptomen heeft maar geen leverproblemen hebt, is het waarschijnlijk dat uw symptomen worden veroorzaakt door een andere oorzaak van vergeetachtigheid. Veranderingen in mentale vermogens kunnen worden veroorzaakt door tientallen aandoeningen, waarvan sommige reversibel zijn (zoals een delier) en andere die progressief zijn (zoals de ziekte van Alzheimer).

Als u een leveraandoening heeft, zoals hepatitis of cirrose, is de kans groter dat HIJ de oorzaak is van uw symptomen. Hoe het ook zij, u dient onmiddellijk contact op te nemen met uw arts als u veranderingen in de mentale vaardigheden bemerkt, omdat verschillende oorzaken van geheugenverlies betere resultaten hebben als ze vroegtijdig worden gepakt en behandeld.

Diagnose en oorzaken

Omdat HIJ mogelijk niet gediagnosticeerd wordt tot de latere stadia, is het moeilijk om nauwkeurige gegevens te verzamelen over de prevalentie van HE. Studies suggereren dat tussen de 30 en 70 procent van de mensen met levercirrose HE ontwikkelt.

HIJ wordt over het algemeen gediagnosticeerd door andere aandoeningen uit te sluiten. Als de symptomen het gevolg zijn van HIJ, zullen ze vaak beginnen te verbeteren zodra binnen 72 uur nadat de behandeling is begonnen. Daarom wordt een verbetering na behandeling (of het ontbreken daarvan) soms gebruikt om HE te bevestigen of uit te sluiten.

Sommige van de tests die kunnen worden uitgevoerd om te evalueren of HE aanwezig is, zijn onder andere complete bloedbeeldtests, ammoniak-niveautests, leverfunctietests, een EEG en beeldvormende testen, zoals een MRI- of CT-scan.

Terwijl HIJ voorkomt bij mensen met leverproblemen, is er vaak een specifieke trigger die ervoor zorgt dat HIJ zich ontwikkelt. Deze triggers kunnen infecties, bepaalde medicijnen zoals diuretica (medicijnen die ervoor zorgen dat je vaker plassen), uitdroging, obstipatie, te veel alcohol drinken, recente chirurgie en gastro-intestinale (GI) bloedingen omvatten.

Behandeling en prognose

De behandeling varieert afhankelijk van het feit of de specifieke oorzaak van de HE is geïdentificeerd. De behandeling kan antibiotica omvatten, bepaalde medicijnen stopzetten die enkele van de problemen kunnen veroorzaken, de behandeling met medicijnen zoals lactulose of polyethyleenglycol, het aanpakken van bloedingsproblemen, het verminderen van ammoniakniveaus en het behandelen van nierproblemen.

De prognose van mensen met HIJ varieert aanzienlijk. Sommige mensen met HE reageren zeer goed op de behandeling en hun normale werking komt terug. Anderen hebben ernstige of herhaalde aanvallen van HIJ en kunnen in het ziekenhuis belanden of in een levensbedreigende situatie terechtkomen.

Ongeveer driekwart van de mensen die HE hebben, zal verbeteren als de specifieke oorzaak van HIJ in de eerdere stadia wordt geïdentificeerd en behandeld. Als HIJ echter niet vroeg genoeg wordt behandeld of niet op de behandeling reageert, kan dit de dood tot gevolg hebben.

Vanwege het succes van de vroege behandeling, suggereert enig onderzoek dat mensen met leveraandoeningen routinematig voor HIJ moeten worden gescreend via cognitieve tests, zodat HIJ kan worden gepakt en behandeld voordat het verdergaat in de meer gevorderde stadia.