Moet je liegen tegen iemand met de ziekte van Alzheimer?

Vraag: Mijn vader heeft de ziekte van Alzheimer. Is het ooit ok om tegen hem te liegen als het hem kalmeert?

Antwoord: Veel zorgverleners vragen zich af of het oké is om te liegen tegen iemand met de ziekte van Alzheimer of een andere vorm van dementie als ze merken dat het proberen om hun familieleden te overtuigen van de waarheid niet werkt.

Vele jaren geleden werd gedacht dat een strikte realiteitsoriëntatie zou moeten worden gebruikt wanneer de personen van Alzheimer in verwarring raakten. Met andere woorden, als de persoon dacht dat haar ouders nog in leven waren, werd het aangeraden dat ze de waarheid vertelde - dat haar ouders dood waren - om haar weer in de praktijk te brengen.

Het is duidelijk dat deze aanpak niet werkt, omdat het de persoon alleen maar meer in de war brengt. Alzheimer beïnvloedt de hersenen op een zodanige manier dat proberen te redeneren of logica te gebruiken met de persoon niet langer werkt. Ze zijn vergeten dat hun geliefde stierf en botweg te horen krijgen dat dit hun raakt, alsof het de allereerste keer was dat ze dit nieuws kregen. Ze kunnen beginnen te huilen, vragen hoe hun geliefde stierf en zich dan zorgen maken over het bijwonen van de begrafenis.

In de meeste situaties van verwarring wordt de oriëntatie van de werkelijkheid niet langer aanbevolen. In plaats daarvan wordt aanbevolen dat we bevestigen de gevoelens van de persoon. Als je vader bijvoorbeeld boos is en zijn eigen moeder wil zien (die niet meer in leven is), kan hij zijn moeder missen of denkt hij misschien aan iets uit het verleden dat hij wil oplossen. Probeer zijn gevoelens te valideren door te zeggen: "Het klinkt alsof je aan je moeder denkt. Vertel me meer over haar." Vaak begint de persoon herinneringen op te halen en vergeet hij waarom hij overstuur was. Door zijn gevoelens te eren, ben je het er niet mee eens of niet oneens met het idee dat zijn moeder nog steeds leeft.

Naast validatie, redirection is een nuttige benadering van deze situaties. Doorverwijzing houdt in dat de aandacht van je geliefde wordt afgeleid van iets aangenaams. In het bovenstaande voorbeeld zou je je vader kunnen omleiden naar een activiteit waarvan je weet dat hij ervan geniet, zoals naar muziek luisteren of een eenvoudig spel spelen dat niet overweldigend voor hem is.

Hoewel liegen niet wordt aanbevolen als een reguliere benadering, werken soms validatie en doorverwijzing niet. Als je vader erop staat zijn moeder te zien, en je merkt dat hij alleen maar kalmeert als je hem vertelt dat ze naar de winkel is gegaan, is dat goed. Het is niet nodig om je schuldig te voelen over het vertellen van een 'therapeutische leugen' als hij zich meer in vrede voelt met de griezel dan met de waarheid.

Sommige auteurs, zoals Naomi Feil, die een pioniersrol speelden in de validatiebenadering, denken dat het riskant is om therapeutische littekens te vertellen, omdat ze op een bepaald niveau denkt dat de persoon met de ziekte van Alzheimer de waarheid kent; daarom kan liegen de relatie tussen de verzorger en het individu met de ziekte bedreigen. Anderen hebben echter gesuggereerd dat dit risico alleen optreedt wanneer de fib eigenlijk een schandelijke leugen is.

Bijvoorbeeld, als je geliefde erop staat dat er een vreemdeling in de badkamer is en je zegt tegen haar: "Ja, dat is je favoriete entertainer, Wayne Newton, en hij is gekomen om voor jou te zingen!" er is een goede kans dat uw geliefde sceptisch zal zijn over uw claim en misschien zelfs wantrouwend voor u zal worden. Dit is heel anders dan een therapeutisch middel, zoals: "Ik heb net de badkamer gecontroleerd en hij moet weggegaan zijn, omdat er nu niemand is."

Een woord van DipHealth

Wanneer u voor dit dilemma staat, moet u eerst proberen validatie en doorverwijzing uit te proberen, omdat deze benaderingen vaak de juiste oplossing zijn. Waar het op neer komt is dat als een witte leugen de enige manier is om uw geliefde in een bepaalde situatie beter te laten voelen, en het niet niemand pijn doet, dan help je je geliefde door zijn wereld binnen te gaan in plaats van de realiteit aan hem op te dringen. Houd er rekening mee dat deze aanpak mogelijk alleen tijdelijk werkt; zoals alle benaderingen van uitdagend gedrag, moet het worden gecontroleerd en aangepast wanneer het duidelijk niet langer werkt.