Ademloosheid (dyspnoe) met longkanker: behandelingen en coping

Ademloosheid of dyspnoe (het gevoel van kortademigheid) komt veel voor bij longkanker en verergert vaak bij een gevorderde ziekte. Het gevoel van kortademigheid kan beangstigend zijn en veel mensen vrezen wat er zal gebeuren als hun ziekte voortschrijdt.

Een belangrijk onderdeel van het beheersen van dit symptoom is het bepalen van de oorzaak van elke verandering, omdat er veel potentiële redenen zijn (niet alleen longkanker alleen) waarom dit kan gebeuren.

Behandelingsopties zijn afhankelijk van de onderliggende oorzaak of oorzaken, maar kunnen ook medicijnen zijn zoals morfine, zuurstoftherapie, ademhalingsoefeningen, lichaams- en geestesaandoeningen en nog veel meer.

symptomen

Wanneer het gaat om kortademigheid, is het belangrijk om het gevoel van kortademigheid te onderscheiden van fysieke signalen die kortademigheid impliceren, zoals een snelle ademhalingsfrequentie en lage zuurstofverzadigingsniveaus bij oxymetrie.

kortademigheid

Artsen gebruiken de term dyspneu om het gevoel van kortademigheid te beschrijven. Deze sensatie kan worden omschreven als het gevoel niet in staat te zijn voldoende lucht te krijgen, zich ongemakkelijk te voelen bij het ademen, beklemming op de borst, of het gevoel te worden gesmoord of gestikt. Terwijl dyspnoe een subjectieve meting is, is het een zeer belangrijke maatregel, die soms wordt aangeduid als het zesde vitale teken.

Het gevoel van kortademigheid (kortademigheid) reflecteert niet altijd het zuurstofgehalte van het bloed of de hoeveelheid zuurstof die wordt toegevoerd aan de weefsels van het lichaam.

Soms kunnen mensen zeer lage zuurstofsaturatieniveaus hebben, maar geen kortademigheid voelen. Evenzo kan een persoon significante significante kortademigheid voelen, zelfs als het zuurstofniveau normaal is.

Dyspnoe kan aanwezig zijn in rust of alleen met activiteit. Als u slechts kortademig bent van activiteit, kan uw arts u vragen om de hoeveelheid activiteit te beschrijven.

Bijvoorbeeld, of je kortademig wordt als je maar een paar voet loopt, of als je maar kortademig wordt na een paar blokken verderop in de straat.

Het begrijpen van de mate van dyspnoe is erg belangrijk bij het bieden van de beste zorg, maar is een uitdaging omdat iedereen anders is. Om deze sensatie te objectiveren, zijn dyspnea-schalen ontworpen om artsen te helpen bij het beoordelen van dyspnoe en om de voortgang van de behandeling te volgen.

De mMRC-dyspnoschaal kan nuttig zijn om uw mate van kortademigheid aan uw arts te beschrijven. In deze schaal:

• Graad 0: Dyspnoe treedt alleen op bij zware inspanning
• Graad 1: Dyspnoe treedt op bij het lopen op een heuvel of wanneer u zich haast op een vlakke ondergrond
• Graad 2: op vlakke grond loopt iemand langzamer dan iemand anders van dezelfde leeftijd, of moet stoppen om op adem te komen in deze instelling
• Graad 3: Een persoon moet stoppen om op adem te komen na het lopen van het equivalent van 100 yards (een voetbalveld) op vlakke grond of na een paar minuten lopen
• Graad 4: Een persoon kan niet naar huis gaan vanwege kortademigheid of wordt kortademig bij normale activiteiten, zoals aankleden

Tekenen van luchtwegongemakken

In tegenstelling tot het symptoom van dyspneu, zijn er verschillende objectieve maatregelen die kunnen helpen bij het beoordelen van de functie van de longen en het vermogen van de longen om zuurstof aan de weefsels van het lichaam te leveren.

Deze bevindingen kunnen al dan niet samenvallen met de hierboven beschreven symptomen van dyspnoe. Waaronder:

• Een snelle ademhalingsfrequentie (tachypnea): een normale ademhalingsfrequentie in rust is 12 ademhalingen tot 18 ademhalingen per minuut bij een volwassene. Een verhoogd percentage wordt tachypnea genoemd. Een andere term, hyperpnoe, wordt gebruikt om ademhaling te beschrijven die abnormaal diep is en lijkt te werken. Terwijl artsen vaak denken aan hartslag en bloeddruk als de belangrijkste vitale functies, is de ademhalingsfrequentie zelfs belangrijker gevonden in het voorspellen van de prognose bij mensen die op de intensive care-afdeling zitten.
• Cyanose: een blauwachtige verkleuring van de lippen, mond en / of vingers
• Bleke huid
• Koele en klamme huid
• Nasale affakkelen
• Gebruik van bijkomende spieren

Oorzaken

Longkanker kan op verschillende manieren leiden tot kortademigheid. Aangezien sommige van deze behandelingen behandelbaar zijn, is het belangrijk om met uw oncoloog te praten over elke kortademigheid die u ervaart, zelfs als u denkt dat er een logische verklaring voor is.

Helaas kunnen veel van deze aandoeningen in een vroeg stadium over het hoofd worden gezien, omdat de symptomen worden verworpen omdat ze alleen te wijten zijn aan longkanker. Enkele van de redenen dat kortademigheid verergert als u longkanker heeft, zijn onder andere:

Tumor progressie

Een van de meest voorkomende redenen voor het vergroten van kortademigheid bij longkanker (ofwel het gevoel van dyspnoe of objectieve metingen van ademnood) is de groei van de kanker in de longen (tumorprogressie).

Gereduceerd longvolume

Chirurgie voor longkanker, zoals een lobectomie, pneumonectomie of wigresectie, resulteert in minder longvolume. Littekens na de operatie en met name na bestraling kan dit tot twee jaar duren en de symptomen kunnen zelfs maanden na uw behandeling verergeren.

Pleura-effusies

Er kan zich vocht ophopen tussen de pleura, de vliezen die de longen vormen en beschermen. Wanneer zich een aanzienlijke hoeveelheid vocht ophoopt, comprimeert het de longen, waardoor de hoeveelheid zuurstof die kan worden afgegeven aan de longblaasjes waar de gasuitwisseling plaatsvindt, wordt verminderd. De vloeistof kan goedaardig zijn of kankercellen bevatten (kwaadaardige pleurale effusie).

Pericardiale effusie

Vloeistof kan zich ook ophopen tussen de membranen die het hart vormen (pericardiale effusie). De druk van een pericardiale effusie kan het hart samendrukken, waardoor het volume van het bloed dat door het lichaam wordt gepompt, en daarom de hoeveelheid zuurstof die aan het weefsel wordt geleverd, wordt verminderd.

Luchtwegobstructie

Wanneer een tumor groeit in of nabij een van de grote luchtwegen, kan de groei de luchtweg belemmeren, wat leidt tot verslechterende kortademigheid.

Longinfecties

Longinfecties zoals longontsteking komen vaak voor bij longkanker, en soms is de enige aanwijzing voor hun aanwezigheid verslechterende kortademigheid. Longontsteking komt vaak voor wanneer een tumor de luchtweg gedeeltelijk belemmert, maar komt ook vaak voor als gevolg van immunosuppressie, zoals voor diegenen die chemotherapie krijgen.

Straling Pneumonitis

Ontsteking van de longen, genaamd stralingspneumonitis, is een veel voorkomende bijwerking van bestralingstherapie voor longkanker. Het is belangrijk om stralingspneumonitis te behandelen, omdat het anders door kan stromen naar pulmonaire fibrose. De diagnose kan meestal worden gesteld op basis van röntgenopnamen. Helaas overlappen de symptomen van stralingspneumonitis de symptomen van longkanker en kunnen ze gemakkelijk worden overgeslagen.

Pulmonale embolie

Mensen met longkanker, vooral longadenocarcinoom, hebben een significant verhoogd risico op het ontwikkelen van bloedstolsels in hun benen (veneuze trombose). Deze stolsels kunnen dan afbreken en naar de longen reizen (longembolie).

Symptomen kunnen dramatisch zijn, met ernstige kortademigheid en pijn op de borst, of zeer mild, met slechts een lichte verergering van kortademigheid. Pijn, zwelling, roodheid of gevoeligheid bij de kalveren kunnen ook worden opgemerkt. Longemboli komen vaak voor, en veel mensen met vergevorderde longkanker hebben een levenslange behandeling met bloedverdunners nodig nadat deze embolie is opgetreden. Helaas overlappen de symptomen, zoals bij vele aandoeningen hier, de gebruikelijke symptomen van longkanker en worden ze gemakkelijk over het hoofd gezien in milde gevallen.

Anemie

Bloedarmoede gerelateerd aan chemotherapie, andere behandelingen of gewoonweg door het hebben van kanker (anemie van chronische ziekte) kan kortademigheid veroorzaken en bestaande kortademigheid verergeren. Wanneer er minder rode bloedcellen beschikbaar zijn om zuurstof naar weefsels van het lichaam te transporteren, kan bloedarmoede een verminderde oxygenatie veroorzaken die verband houdt met longziekte. Een volledig bloedbeeld kan bloedarmoede opsporen. Er zijn veel potentiële oorzaken van bloedarmoede met kanker, en veel daarvan zijn op hun beurt behandelbaar.

Allergische reacties

Veel van de medicijnen die worden gebruikt om longkanker te behandelen of om de symptomen veroorzaakt door longkanker te beheersen, kunnen allergische reacties veroorzaken. Bij een allergische reactie kan kortademigheid gepaard gaan met zwelling van het gezicht, de nek, mond of tong, huiduitslag of licht gevoel in het hoofd.

Pijn

Het hebben van ongecontroleerde pijn kan de kortademigheid gemakkelijk verergeren.

Angst

Angst, zoals pijn, kan kortademigheid en kortademigheid verergeren, kan op zijn beurt de angst verhogen.

zwaarlijvigheid

Obesitas kan kortademigheid verergeren wanneer de druk van de buik de hoeveelheid lucht beperkt die in de longen kan worden getrokken.

Associated Medical Conditions

Veel mensen met longkanker hebben ook aandoeningen zoals COPD, congestief hartfalen, astma, hypothyreoïdie en andere aandoeningen.Verslechtering van deze andere aandoeningen kan soms worden gemaskeerd door de symptomen van longkanker, en het is belangrijk om met uw arts te praten over eventuele medische aandoeningen die u heeft.

Nieuwe medische aandoeningen anders dan longkanker kunnen ook verantwoordelijk zijn voor verhoogde kortademigheid. Het is soms gemakkelijk om te vergeten dat mensen met longkanker net zo waarschijnlijk (en meer als gevolg van bijwerkingen van chemotherapie en bestraling) problemen zoals hartaandoeningen ontwikkelen.

Diagnose

Als u verhoogde kortademigheid opmerkt, zijn er een aantal tests die uw arts kan bestellen. De eerste stap is vaak oximetrie om uw zuurstofsaturatie te controleren. Arteriële bloedgassen kunnen worden gecontroleerd en kunnen nadere informatie verschaffen. Kortademigheid kan niet alleen optreden als gevolg van verminderde oxygenatie van de weefsels (hypoxie), maar als gevolg van verhoogde koolstofdioxide (hypercapnia) of zuur-base onevenwichtigheden in het lichaam.

Bloedonderzoek, waaronder een aantal rode bloedcellen en hemoglobine, zijn belangrijk.

Radiologische onderzoeken beginnen vaak met een thoraxfoto. Verdere tests kunnen een CT-thorax (die meer informatie kan geven dan een thoraxfoto) of een VQ-scan (als een longembolie wordt vermoed) omvatten.

Als er een mogelijkheid is dat een tumor uw luchtweg belemmert, kan een bronchoscopie worden gedaan.

Behandeling

De behandeling van kortademigheid is gericht op zowel het verminderen van kortademigheid als het beheersen van de angst die kortademigheid kan veroorzaken bij het zoeken naar mogelijke onderliggende oorzaken. Als uw symptomen mild zijn, kan uw oncoloog of huisarts uw symptomen beheersen.

Veel kankercentra bieden nu echter palliatieve zorg aan met een speciaal team voor palliatieve zorg. Deze teams, geleid door een arts voor palliatieve zorg, richten zich op het beheersen van de symptomen van kanker, zoals kortademigheid, om de kwaliteit van leven te verbeteren tijdens het leven met kanker.

medicijnen

Zowel opioïde medicatie (zoals morfine) als angstmedicatie kunnen het gevoel van kortademigheid verminderen.

Behandeling van onderliggende problemen

Aandoeningen zoals COPD komen vaak voor bij mensen met longkanker. Behandeling van deze aandoeningen met inhalers, vernevelaars en andere behandelingen kan nuttig zijn.

Behandeling van luchtwegobstructie

Wanneer een longtumor in de luchtwegen groeit, kan dit kortademigheid veroorzaken, evenals infecties (als gevolg van de obstructie) en verhoogt het het risico op bloedingen. Soms moet een stent worden geplaatst om de obstructie te omzeilen. Bestralingstherapie kan zeer effectief (en snel) zijn voor de behandeling van kanker op de plaats van obstructie en ter verbetering van de symptomen.

Pleurale of pericardiale effusies beheren

Grote pleurale effusies kunnen een aanzienlijke kortademigheid veroorzaken, vooral bij vergevorderde longkanker, en het is niet ongebruikelijk dat een paar liter vocht is opgehoopt. In een procedure die thoracentese wordt genoemd, steekt een arts een dunne naald door de borstwand en in de pleuraholte om de vloeistof af te tappen.

Helaas komt de vloeistof vaak terug, maar er zijn technieken om de herhaling aan te pakken. Soms wordt een stent vanuit de pleuraholte naar de buitenkant van het lichaam geplaatst, zodat overtollige vloeistof thuis kan worden verwijderd. In een procedure die pleurodesis wordt genoemd, wordt een chemische stof zoals talk tussen de pleurale membranen ingebracht, waardoor ze samen littekens oplopen. Dit verwijdert de pleuraholte zodat vloeistof zich niet kan ophopen.

Pericardiale effusies worden op vergelijkbare wijze beheerd, via een pericardiocentese (inbrengen van een naald in de pericardholte en onttrekken van vloeistof). Net als bij een pleurale effusie, kan het fluïdum zich opnieuw ophopen en moet het mogelijk worden behandeld met een stent om de vloeistof af te voeren of een deel van het pericardium (pericardiectomie) te verwijderen.

Zuurstof

Zuurstoftherapie, continu of intermitterend, kan nodig zijn als uw zuurstofsaturatie laag is. Het gebruik van draagbare zuurstoftherapie is de afgelopen decennia enorm verbeterd en veel mensen kunnen een actief leven leiden ondanks de behoefte aan zuurstof. Voor diegenen die aandoeningen hebben zoals COPD samen met longkanker, kan zuurstoftherapie de overleving verbeteren.

Longrevalidatie

Als kortademigheid gerelateerd lijkt te zijn aan behandelingen zoals chirurgie of deconditionering, kan uw arts voorstellen om longrehabilitatie uit te proberen. Longrevalidatie is een relatief nieuwe therapie als het gaat om het behandelen van longkanker, maar kan voor veel mensen nuttig zijn. Omdat dit relatief nieuw is, moeten mensen misschien de discussie starten over de mogelijke voordelen ervan met hun arts.

omgaan

Naast medische behandelingen zijn er een aantal dingen die mensen zelf kunnen doen om het gevoel van kortademigheid aan te kunnen. Omdat dyspnoe een grote invloed kan hebben op uw kwaliteit van leven, is het nuttig om deze benaderingen te overwegen samen met traditionele medische behandelingen voor uw symptomen.

Soms kunnen zeer eenvoudige maatregelen de symptomen verbeteren, zoals het bewust door de dag rondspoken, of door bij een raam te zitten als u claustrofobisch bent vanwege kortademigheid. Enkele maatregelen die u kunnen helpen omgaan zijn:

Ademhaling frisse lucht

Het is vrij duidelijk dat mensen die kortademig zijn, roken of passief roken moeten vermijden, maar er zijn nog andere problemen met de luchtkwaliteit die net zo belangrijk kunnen zijn. We denken vaak aan vervuiling buitenshuis, maar de kwaliteit van de binnenlucht kan een even groot effect hebben op uw ademhaling.

Stappen om de kwaliteit van de binnenlucht te verbeteren, kunnen onder meer zijn: het verminderen van stof en huidschilfers van huisdieren in uw huis, het vermijden van giftige stoffen zoals die worden aangetroffen in gewone huishoudelijke schoonmaakmiddelen, verven en vernissen, en ervoor zorgen dat uw huis goed wordt geventileerd.Sommige mensen vinden luchtfilters ook nuttig, maar vermijden luchtverfrissers (die werken door een klein exemplaar te vertonen dat geurtjes maskeert). Het hebben van een staande of draagbare ventilator om lucht te laten circuleren is voor sommigen heel nuttig.

Infectiepreventie

Infecties zoals griep en longontsteking kunnen kortademigheid verergeren. Verminder uw risico op infecties door zorgvuldig handenwassen (en zorg ervoor dat vrienden en familie ook de hunne wassen), vermijd drukke plaatsen (vooral tijdens het griepseizoen) en zorg ervoor dat u op de hoogte bent van uw vaccinaties tegen griep en longontsteking. Aanvullende voorzorgsmaatregelen zijn belangrijk om het risico op infectie tijdens chemotherapie te verminderen.

Oefening

Kleine hoeveelheden milde tot matige lichaamsbeweging kunnen zeer nuttig zijn bij het verbeteren van uw ademhaling en het verminderen van kortademigheid.

Eten en drinken

Goed gehydrateerd blijven is belangrijk om het slijm in uw luchtwegen te verminderen, vooral als u zuurstof gebruikt. Sommige mensen vinden dat zuivelproducten hun kortademigheid kunnen verergeren door verdikking van secreties. Een kleinere maaltijd vaker eten en tegelijkertijd kleine hapjes eten kan ook gunstig zijn.

Slapen

Veel mensen merken dat hun kortademigheid aanzienlijk toeneemt als ze plat liggen. Slapen in een hoek van 45 graden kan helpen. Het gebruik van een wigkussentje kan dit gemakkelijker maken in plaats van te worstelen met normale kussens. Slapen in een koele kamer kan ook de ademhaling verbeteren.

Ademhalingstechnieken

Ademhalingstechnieken en oefeningen kunnen erg nuttig zijn, vooral als je ook een aandoening hebt zoals COPD. Ademhaling langzaam en diep in door je neus en door je mond met samengeknepen lippen (samengeknepen lipademhaling) is nuttig voor veel mensen. Diafragmatische ademhaling is iets moeilijker dan gepretende lip-ademhaling, maar is voor sommige mensen effectief.

Stressvermindering

Stress verergert het gevoel van kortademigheid duidelijk en kan ook op andere manieren uw welzijn verstoren. Ontspanningsoefeningen, zoals progressieve spierontspanning, zijn nuttig, evenals het uitoefenen van gezond stressmanagement op alle gebieden van uw leven.

Mind / Body Therapies

Er zijn een aantal integrale kankerbehandelingen die niet alleen kunnen helpen bij kortademigheid, maar ook bij andere symptomen van kanker zoals vermoeidheid, pijn, neuropathie en meer. Veel kankercentra bieden nu therapieën aan zoals acupunctuur, massage, yoga, meditatie en zelfs muziektherapie.

• Delen
• Omdraaien
• E-mail
• Tekst

Heeft deze pagina je geholpen? Bedankt voor uw feedback! Wat zijn jouw zorgen? Artikel Bronnen

• Williams, A., Grant, M., Tiep, B., Kim, J. en J. Hayter. Dyspnea Management in de vroege fase Longkanker. Journal of Hospice and Palliative Nursing. 2012. 4(5):332-340.
• American Society of Clinical Oncology. Cancer.Net. Kortademigheid of dyspneu. Bijgewerkt op 08/16.
• Bast, R., Croce, C., Hait, W. et al. Holland-Frei Cancer Medicine. Wiley Blackwell, 2017.