Hebben coeliakie en schildklieraandoeningen een gemeenschappelijke trigger?

Als u coeliakie heeft, heeft u ook een hoger risico op auto-immuunziekten van de schildklier. In feite heeft tot 10 procent van de mensen met coeliakie daadwerkelijk een auto-immune schildklieraandoening, een veel hoger percentage dan in de algemene populatie, laten studies zien. Ondertussen heeft tussen de 1,5 procent en 6,7 procent van de mensen met een auto-immuunziekte van de schildklier ook coeliakie.

Het is waarschijnlijk dat de twee aandoeningen gemeenschappelijke genetische oorzaken en onderliggende mechanismen delen. Celiac verschijnt vaak met andere auto-immuunziekten, met name type 1 diabetes, reumatoïde artritis en auto-immuunziekte. Een studie uit 2016 toonde aan dat het hebben van coeliakie het risico op schildklieraandoeningen verhoogde bij mensen met type 1 diabetes, bijvoorbeeld.

De wetenschap heeft nog niet de oorzaak van auto-immuunziekten vastgesteld, maar sommige onderzoekers veronderstellen dat een trigger voor de omgeving het proces van de ziekte bij genetisch gevoelige mensen zou kunnen versnellen.

Hoewel het nog lang niet is bewezen, suggereert tenminste één medisch onderzoek dat de milieutoename voor schildklieraandoeningen gluten zou kunnen zijn, althans bij sommige mensen.Patiënten met coeliakie die een glutenvrij dieet volgen, kunnen hun kansen op het ontwikkelen van een auto-immune schildklieraandoening verminderen, volgens die studie, wat aangeeft dat glutenopname bij gluten-gevoelige personen schildklieraandoeningen kan veroorzaken.

Typen auto-immune schildklierstoornis

Bij mensen met een auto-immuunziekte treffen de eigen witte bloedcellen van het lichaam per vergissing organen of andere soorten weefsel aan. Bij coeliakie aanvallen de witte bloedcellen de binnenkant van de dunne darm aan. En met een auto-immuunziekte van de schildklier vallen de witte bloedcellen de schildklier aan - een kleine, vlindervormige klier in uw keel die de stofwisseling van uw lichaam regelt.

Een auto-immuunziekte van de schildklier kan ervoor zorgen dat uw schildklier ofwel overactief wordt, de ziekte van Graves, ofwel onderactief, de ziekte van Hashimoto genaamd.

Ziekte van Graves

Bij de ziekte van Graves pompt de schildklier te veel van de hormonen thyroxine, bekend als T4, en trijodothyronine of T3. Vrouwen ouder dan 20 hebben het grootste risico op de aandoening, maar mannen lopen ook risico.

Overactieve symptomen van de schildklier zijn slapeloosheid, prikkelbaarheid, gewichtsverlies, warmtegevoeligheid en spierzwakte. Ernstige patiënten met ziekten kunnen ook uitpuilende ogen en een merkbare struma ontwikkelen.

De ziekte van Hashimoto

Ondertussen produceert de schildklier bij de ziekte van Hashimoto te weinig T3 en T4. Lage schildklier symptomen zijn vermoeidheid, gewichtstoename, zwakte, gevoeligheid voor verkoudheid, pijnlijke spieren, stijve gewrichten, obstipatie en zwelling van het gezicht. Nogmaals, vrouwen hebben een hoger risico op de ziekte dan mannen.

Glutenverbinding bij auto-immuunziekten

In de studie die suggereert dat coeliakie behandelen met een glutenvrij dieet het risico op het ontwikkelen van een auto-immuunziekte van de schildklier kan verminderen, vergeleek een groep Italiaanse onderzoekers de incidentie van coeliakie bij gezonde mensen, auto-immuun schildklierpatiënten en in een groep "zieke patiënten" met niet-autoimmuunziekte van de schildklier, kanker en hartaandoeningen.

De prevalentie van coeliakie in de schildklierkwaal was "aanzienlijk groter dan bij zowel gezonde als zieke controlegroepen", schreven de onderzoekers. Genetische en omgevingsfactoren zouden de schuld kunnen zijn, zeiden ze, maar voegde eraan toe: "het is ook mogelijk dat de associatie tussen coeliakie en auto-immuniteit bij onbehandelde coeliakiepatiënten wordt veroorzaakt door de inname van gluten."

Andere studies hebben aangetoond dat orgaan-specifieke antilichamen - die erop wijzen dat de witte bloedcellen van het lichaam specifieke organen aanvallen, zoals de schildklier - verdwijnen na drie tot zes maanden op het glutenvrije dieet.

Het is mogelijk, zo schreven de onderzoekers, dat "niet-gediagnosticeerde coeliakie andere stoornissen kan veroorzaken door een (nog) onbekend immunologisch mechanisme in te schakelen." Als dat waar is, zou een strikte naleving van het glutenvrije dieet het risico kunnen verminderen dat coeliakie-patiënten extra auto-immuunziekten ontwikkelen, waaronder auto-immuunziektes van de schildklier.

De studie werd gepubliceerd in Spijsverteringsziekten en wetenschappen in februari 2000.

Universal Celiac Disease Screening niet aanbevolen

Het Italiaanse onderzoeksteam suggereerde dat alle patiënten met auto-immuunziekten van de schildklierpatiënten baat kunnen hebben bij screening op coeliakie. Er is echter onenigheid in de medische gemeenschap over de vraag of dergelijke screening echt noodzakelijk is.

Het American Gastroenterological Association Institute, in een verklaring van 2006 over de diagnose en behandeling van coeliakie, merkte op dat patiënten met een auto-immuunziekte met schildklier een groter risico lopen op coeliakie, maar voegde daaraan toe dat "er geen dwingende reden is voor de routinematige screening van patiënten met schildklieraandoening voor coeliakie bij afwezigheid van symptomen die suggereren of verenigbaar zijn met coeliakie."

In plaats daarvan stelde het instituut voor dat artsen auto-immuunziekten van schildklierpatiënten screenen die ook symptomen hebben die coeliakie suggereren. Veel clinici volgen deze richtlijnen.